Hamas ve İsrail arasında 45 günlük yeni bir ateşkes görüşülüyor

Gazze Şeridi'nde Filistinlilere karşı yürütülen soykırımı sona erdirecek ateşkes karşılığında Hamas ile esir takası yapılması için ABD güvencesinde 45 günlük bir ateşkes anlaşmasının görüşüldüğü belirtildi.

İsrail medyasında, İsrail hapishanelerinden yüzlerce Filistinli tutuklunun serbest bırakılması, uzun süreli ateşkes sağlanması ve Gazze Şeridi'ne insani yardımların girmesi karşılığında yaklaşık 10 sağ ve çok sayıda ölü İsrailli esirin serbest bırakılması için görüşmeler yapıldığı haberlerine yer verildi.

Haberlere göre, İsrail, "Hamas anlaşmayı kabul ederse ABD'nin arabulucular vasıtasıyla harekete, Tel Aviv'in anlaşmanın ikinci aşamasına, yani saldırıların sona erdirilmesine yönelik müzakerelere katılacağına dair taahhütte bulunduğunu" kabul etti.

Bu durum, İsrail'in daha önce reddettiği bu talebi artık dikkate alması nedeniyle müzakerelerde önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.

Hamas heyetinin Kahire'den ayrıldığı bildirildi

Katar merkezli Arabi el-Cedid gazetesinin haberine göre, İsrail ile ateşkes müzakerelerini yürüten Hamas heyeti, Mısırlı yetkililerle görüştükten sonra istişare için Kahire'den ayrıldı.

Ateşkesin ilk aşamasında Hamas'ın Gazze'deki 8 İsrailli sağ esiri serbest bırakması karşılığında İsrail'in hapishanelerdeki 66 müebbet mahkum ve Gazze'den alıkoyduğu yüzlerce Filistinli esiri serbest bırakacağı ve Gazze'ye insani yardım sevkiyatının başlayacağı belirtildi.

Al Jazeera'ya konuşan Hamas kaynakları, Mısır'ın sunduğu yeni teklifte, anlaşmanın ilk haftasında Gazze Şeridi'ndeki sağ veya ölü İsrailli esirlerin yarısının serbest kalması karşılığında 45 günlük bir ateşkes ve Gazze'ye insani yardım sevkiyatının başlaması yer alıyor.

Teklife göre, 45 günün sonunda Hamas'ın Gazze'deki İsrailli esirleri bırakmasıyla ateşkesin uzaması öngörülüyor.

Mısır'ın sunduğu teklifte "Hamas'ın silah bırakmasının" açıkça yer alması karşısında şaşkınlık duyduklarını ifade eden Hamas kaynakları, Mısır tarafına bu şartı kabul etmeyeceklerini ilettiklerini belirtti.

Hamas'ın Mısır'ın teklifine karşılık "anlaşmaya giden yolun saldırıların durması ve İsrail ordusunun Gazze'deki işgaline son vermesinden geçtiğini Mısırlılara ilettiği" aktarıldı.

"İki hafta içinde" anlaşma yapılması muhtemel

İsrail'den Yediot Ahranot gazetesine konuşan kaynaklar, tarafların kaç esir bırakılacağı konusunu geçerek, Hamas'ın savaşın bitmesine ve kalıcı ateşkese ilişkin güvence taleplerinin görüşüldüğünü paylaştı.

İsrail'in Kanal 12 televizyonunun haberine göre, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrailli esirlerden Eitan Mor'un ailesiyle görüştü.

Netanyahu, Mor'un ailesine "Hamas'la süren Gazze'de ateşkes ve esir takası anlaşmasının yenilenmesine ilişkin müzakerelerde tek seferde Gazze'deki 10 İsrailli esirin serbest bırakılmasını amaçladıklarını" söyledi.

İsrail Başbakanı Netanyahu, "anlaşmanın henüz kesinleşmediğini ancak hükümetin tüm esirlerin geri getirilmesi konusunda kararlı olduğunu" ifade etti.

Bu açıklama İsrail’in Hamas'ın son teklif hakkındaki yanıtını beklediğine dair raporlarla örtüşüyor. İsrailli üst düzey kaynaklar "henüz bir ilerleme yaşanmadığını ancak önemli gelişmeler olduğunu" ileri sürüyor.

Ayrıca haberde, son günlerde ABD'li ve İsrailli yetkililerle görüşen İsrailli esirlerin ailelerine de "önemli ilerlemeler sağlandığı ve iki hafta içinde bir anlaşmaya varılabileceği" bilgisi verildiği aktarıldı.

İsrail'in sağ olarak 8'den fazla İsrailli esirin serbest bırakılacağı bir anlaşma için baskı yaptığı kaydedildi.

Haberde, Hamas'ı anlaşmaya ikna etmek adına ABD'nin arabulucular aracılığıyla "Eğer bir sonraki anlaşmada sağ olarak 8'den fazla esir serbest bırakılırsa, Trump yönetimi, anlaşmanın bir sonraki aşaması olan savaşın sona erdirilmesine yönelik ciddi bir müzakerenin yapılmasını garanti edecektir." mesajını ilettiği belirtildi.

Müzakerelerde ABD güvencesi

İsrail gazetelerinden Yediot Aharonot'un haberinde ise "İsrailli yetkililerin esir takası müzakerelerinde somut bir ilerleme kaydedildiğine ve Hamas'ın tutumunda olası bir değişim olduğuna inandığı" ifadesine yer verildi.

Yediot Aharonot'un haberine göre, bu son teklif 9 ila 10 sağ İsrailli esirin serbest bırakılmasını öngörüyor.

Belirtilen rakamlar, ABD Başkanı Donald Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un daha önce önerdiği plana oldukça yakın. Planda, ABD vatandaşı olan asker Edan Alexander da dahil olmak üzere 11 esirin serbest bırakılması öngörülüyordu. Ayrıca İsrail, yaklaşık 10 esirin naaşının da geri verilmesini talep ediyordu.

Haaretz: Ateşkes anlaşmasını İsrail bozdu

Bu bağlamda Haaretz gazetesinin önde gelen analistlerinden Amos Harel, bugünkü makalesinde, "Geçtiğimiz hafta sonu, ABD Başkanı Trump ve Witkoff, esir değişim anlaşmasına yönelik ilerleme konusunda biraz daha iyimser olduklarını ifade etti" ifadesini kullandı.

Harel, ancak bunun zaman meselesi olduğunu ve Trump'ın belki bir ay içinde Suudi Arabistan'a ilk ziyaretini yapması beklendiğine dikkati çekerek, Suudi Arabistan’ın o zamana kadar Gazze'deki saldırıların bitmiş olmasını veya en azından ateşkesin yenilemiş olmasını beklediğini belirtti.

Gazze Şeridi’nde hala 59 İsrailli esirin olduğunu ve bunlardan 21'inin hala hayatta olduğunun varsayıldığına işaret eden Harel, "Mısır'ın masada yeni bir önerisi var. Bu öneri, İsrail ile Hamas'ın talepleri arasında orta yol buluyor. 8 İsrailli esirin serbest bırakılması karşılığında çok sayıda Filistinli esirin serbest bırakılmasını ve yaklaşık iki aylık ateşkes sağlanmasını öngörüyor." dedi.

Harel, Trump yönetiminin İsrail Başbakanı Netanyahu'yu çıkmaza sürüklemeyi umduğunu belirterek, "Çatışmalar bittikten sonra kendisine o kadar baskı uygulanacak ki tekrar savaşmaya gücü yetmeyecek." ifadelerini kullandı.

Analist Harel, "Ocak ayında varılan ateşkesi ciddi şekilde ihlal edenin Hamas değil, İsrail olduğu belirtilmelidir." değerlendirmesinde bulundu.

Harel, Netanyahu’nun ateşkesin 16. gününde anlaşmanın bir sonraki aşaması müzakerelerini başlatmadığını, insani yardımı keserek, Phaledelphi Koridorundan çekilme sözünü yerine getirmediğini ve 18 Mart'ta yoğun hava saldırılarıyla savaşı yeniden başlattığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Bu, Hamas'ın üst düzey yetkililerinin son iki günde yaptığı açıklamaların arka planıdır. Bir sonraki aşamada serbest bırakılacak tutuklu ve esir sayısını umursamıyorlar. Çatışmaların sona ereceğine ve herhangi bir sonraki anlaşmanın tüm İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesine yol açacağına dair garanti istiyorlar."

Harel, Netanyahu'nun bu talebi karşılamada zorluk çekeceğine, bunun Gazze'deki Hamas yönetimini ortadan kaldırma hedefinden vazgeçmesini gerektireceğine inandığını belirterek, Netanyahu’nun ayrıca, aşırı sağcı koalisyon ortaklarının buna karşılık hükümetini devirmesinden korktuğunu vurguladı.

Hamas yetkililerinin de Washington ile Tel Aviv arasında yeniden gerginliğin başladığını hissettiğini ifade eden Harel, İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyinde ve güneyinde giderek daha geniş alanların kontrolünü ele geçirirken, Hamas'ın açıkça İsrail kara güçleriyle çatışmaktan kaçındığını öne sürdü.

Harel, İsrail'in şu süreçte tek taraflı bir savaş yürüttüğüne işaret ederek, "Hamas, daha fazla kaybı önlemek amacıyla Refah'ın kuzey bölgesindeki savaşçılarının bir kısmını, güvenli bölge olduğu söylenen Mevasi'ye gönderdi." iddiasında bulundu.

Hamas'ın birliklerini korurken İsrail askerlerinin konuşlanmasının zaaflarından faydalanmak için beklediğine dikkati çeken Harel, Hamas'ın ABD’nin en kısa zamanda müdahale edip savaşı sona erdirmesini umduğunu belirtti.

Harel, "İsrail de teyakkuzda. Muhtemelen genelkurmay başkanlığının yedek askerlerin operasyonları ne ölçüde destekleyebileceği konusundaki endişelerinden etkilenmiş durumda." ifadelerini kullandı. (AA)